رفقای بد؛ ارزیابی فعالیت 'سامسونگ' در ایران
برند معروف کره‌ای این روزها داغدار از دست دادن مدیر ۷۸ساله خود است. مدیری که در سال۱۹۸۷ مدیریت میراث خانوادگی را عهده‌دار شد. اگرچه این روزها کارخانه بزرگ سامسونگ در کره‌جنوبی خود را در غم از دست دادن مدیر کاریزماتیکش عزادار می‌داند اما فرصتی مناسب است تا مروری داشته باشیم بر روند حضور این برند کره‌ای در ایران که استفاده‌های بسیاری از حضورش در کشورمان برده اما درست در بزنگاه‌های تحریم، کشور را ترک کرده است تا به مشکل نخورد.
«لی کان هی» مدیر 78ساله شرکت سامسونگ چند روز قبل بعد از 6سال بستری بودن در بیمارستانی در شهر سئول به‌دلیل ایست قلبی جان سپرد. وی با برنامه‌ریزی‌هایی که انجام داده بود در سه دهه گذشته شرکت سامسونگ را تبدیل به یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های الکترونیکی جهان کرد که حتی بخشی از سهام آن در بازار بورس نیویورک عرضه می‌شود. این شرکت حتی داعیه رقابت با شرکت آمریکایی اپل در تولید محصولات الکترونیکی به‌خصوص گوشی‌های تلفن همراه و انواع تبلت را دارد اما سامسونگ در یک دهه گذشته و بعد از اینکه حضور گسترده در بازارهای جهانی را هدف قرار‌گرفته بود توانست در ایران نیز رشد بالایی را تجربه کرده و بازار را از دست رقبای ژاپنی و حتی برندهای دیگر کره‌ای نیز بگیرد.
اگرچه شرکت سامسونگ در بیش از یک‌دهه گذشته توانسته بود بخش عظیمی از بازار را در اختیار خود گرفته و انواع نیازهای خانواده‌ها در حوزه لوازم منزل را تأمین می‌کرد اما با افزایش زمزمه‌های تحریم‌ها علیه ایران، این شرکت نیز شروع به اقداماتی کرد که نارضایتی بسیاری از ایرانیان را به‌دنبال داشت.
نخستین اقدام سامسونگ در این باره به زمان خروج آمریکا از برجام باز می‌گردد. خروج آمریکا از برجام و اعمال دوباره تحریم‌ها و نیز تهدیدهای ایالات متحده، سامسونگ کره‌جنوبی نیز برای اینکه منافع خود را در خطر می‌دید اقدامات خود برای کاهش حضور در ایران به‌طوری که نه سیخ بسوزد نه کباب را در دستور کار قرار داد. همان زمان نیز سفارت کره‌جنوبی در بیانیه‌ای که به همین منظور منتشر شد، اعلام کرد: «دولت کره‌جنوبی در حال انجام مذاکراتی سخت با آمریکا است تا بتواند نظر موافق آن کشور را جلب و واشنگتن را مجاب و متقاعد سازد به اینکه کره‌جنوبی از تحریم‌های اقتصادی کاخ‌سفید علیه ایران مستثنی کند.» این در حالی است که در همان ماه‌های نخست امضای برجام، رییس‌جمهوری کره‌جنوبی به همراه هیاتی اقتصادی به ایران سفر کرد که یکی از نتایج این سفر اقتصادی انعقاد تفاهم‌نامه هشت میلیارد یورویی بین ایران و کره‌جنوبی بود. البته این موارد هرگز به مرحله اجرا نرسیدند.
رفتن سامسونگ را فراموش نمی‌کنیم
اما مرحله دیگر اقدامات یک جانبه سامسونگ علیه مردم ایران به بهمن‌ماه سال گذشته باز می‌گردد. در همین ماه بود که خبرهای خروج سامسونگ و یک برند دیگر کره‌ای از بازار شدت و قوت گرفت و کم‌کم فروشگاه‌های این برندها در شهرهای مختلف نیز تغییراتی را به صورت زیرپوستی آغاز کردند. البته در همان روزها نمایندگان رسمی این برندها خروج از ایران را تکذیب می‌کردند اما شواهد امر در بازار چیز دیگری نشان می‌داد. کاهش ناگهانی محصولات این برندها در بازار از یک سو و نیز افزایش قیمت‌های محصولات مختلف سامسونگ یکی از تبعات ملموس خروج از ایران برای مشتریان بود.
در همان روزها بود که حتی پای دیپلمات‌های ایران نیز به مساله خروج بنگاه‌های اقتصادی کره‌ای از ایران باز‌شد. آن زمان آقای عباس عراقچی، معاون سیاسی وزیر امور خارجه ایران در واکنش به خروج شرکت‌های سامسونگ و ال‌جی از ایران گفت: «شرکت‌هایی که ایران را ترک کرده‌اند بازاری را از دست داده‌اند که به راحتی نخواهند توانست دوباره آن را به‌دست آورند.»
عراقچی همچنین تاکید کرده بود که «ملت ایران این رفتارها را فراموش نمی‌کند... اگر قرار باشد با شرکت‌های خارجی نیز مراوداتی صورت بگیرد شرکت‌هایی که در این شرایط در ایران مانده‌اند در اولویت خواهند بود.»
این سخنان در اصل اولتیماتومی دیپلماتیک به برند معروف کره‌جنوبی بود که حضورش در ایران میلیارد دلار منفعت مالی برای او داشت. اما شرکت سامسونگ هم که در حال حاضر عزادار از دست دادن مدیرعامل خود است بیانیه‌ای منتشر کرده و دراین باره اظهار داشت: «سامسونگ با وجود همه مشکلات به‌طور رسمی اعلام کرده تعهد خود برای پشتیبانی و ارائه خدمات پس‌از فروش به محصولات سامسونگ در بازار ایران را به صورت کامل ادامه می‌دهد. بنابراین کاربران محصولات این شرکت در آینده هیچ نگرانی درباره پشتیبانی و تأمین قطعات نخواهند داشت.»
همه این موارد در شرایطی روی داد که کشور کره‌جنوبی هم‌اکنون حدود 7میلیارد دلار از منابع مالی ایران را مسدود کرده است و رایزنی‌های سیاسی متعددی نیز در این زمینه انجام شده‌است. همچنین در وضعیت فعلی بازار لوازم خانگی کشور نیز دچار تلاطم‌هایی شده است که البته برندهای داخلی در تلاش هستند تا با افزایش کیفیت و تنوع نیازهای بازار داخلی را که به‌دلیل حضور گسترده برندهایی چون سامسونگ تضعیف شده بودند دوباره در اختیار بگیرند.
البته در شرایط فعلی اگرچه برخی محصولات سامسونگ چون تلفن‌های همراه همچنان در بازار ایران پرمشتری هستند اما لوازم خانگی این برند تقریباً در همه موارد ناموجود شده است. این در حالی است که از سال گذشته و با خروج سامسونگ از ایران برند سام جایگزین آن شده است که البته این مساله را می‌توان یکی از فواید بزرگ خروج سامسونگ از ایران دانست.
سامسونگ در سال‌های اخیر اگر چه درآمد کلانی از بازارهای ایران داشته است اما با خروج آمریکا از برجام همراه با جریان تحریم بازار ایران را ترک کرده است. این مسأله هرگز از ذهن ایرانیان خارج نخواهد شد
منبع: صبح نو