توضیحات بیان شده توسط خلبانان عراقی نشان می‌دهد اکثر ناوگان اف 16 های این کشور به خاطر عدم رسیدن قطعات لازم و پشتیبانی فنی از سوی شرکت سازنده که با چراغ سبز دولت آمریکا انجام شده، زمین گیر شده‌اند.

 بعد از علنی شدن آنچه پیمان صلح میان رژیم صهیونیستی و امارات متحده عربی خوانده می شود، یکی از مباحث بسیار داغ که در محافل نظامی و دیپلماتیک نیز مطرح شده احتمال خرید جنگنده اف 35 توسط این شیخ نشین کوچک در حاشیه خلیج فارس است. مسئله خرید اف 35 توسط امارات بحث جدید و مربوط به امروز و دیروز نبوده و از دو تا سه سال پیش مقامات این کشور به اشکال علنی و غیر علنی در حال ارسال سیگنال هایی به کاخ سفید در این زمینه بودند.

البته بسیاری از کارشناسان اعتقاد داشتند یکی از شروط امارات برای علنی شدن روابط بین آنها و صهیونیست ها، چراغ سبز واشنگتن به بحث فروش اف 35 به این کشور است.

البته اسراییلی ها از همان روزهای ابتدایی علنی شدن روابط بین دو طرف اعلام کردند که مخالف فروش اف 35 به امارات هستند و این مسئله باعث ناراحتی اماراتی ها و لغو برخی از دیدارهای دو طرف شده و البته همین اوقات تلخی ها باعث شد تا داماد ترامپ یعنی جرالد کوشنر با سابقه طولانی در دوشیدن شیوخ منطقه در معامله های تسلیحاتی، با اولین پرواز مستقیم از سرزمین های اشغالی به امارات رفته و به لابی گری در این خصوص بپردازد.

برخی رسانه ها اعتقاد دارند میل و علاقه در آمریکا برای فروش اف 35 به امارات بیشتر شده ولی از طرفی آمریکا تعهد خود به حفظ برتری تکنولوژیک اسراییل در منطقه را نیز بایستی حفظ کند. اما آیا چنین جنگنده هایی، یک تهدید مهم علیه منافع و امنیت کشور عزیزمان محسوب می شود؟ پاسخ را باید در دو عرصه نوع فروش هواپیماهای نظامی توسط ایالات متحده و نیز توان پدافندی و راداری کشورمان خلاصه کرد که در بخش اول گزارش، نگاهی به شرایط قابل تامل فروش جنگنده های آمریکایی به کشورهای همسایه یعنی عراق و پاکستان داشته و سپس به گزینه های آمریکا در خصوص اف 35 های اماراتی خواهیم پرداخت.

از اف 16 های تحت نظر پاکستانی تا زمینگیرهای عراقی!
کشور پاکستان به عنوان یکی از متحدان آمریکا در منطقه، از دهه 1980 میلادی به جنگنده های اف 16 مجهز شده و این جنگنده ها همچنان به عنوان پیشرفته ترین پرنده های عملیاتی نیروی هوایی پاکستان به حساب می آیند. بعد از پایان حضور نظامی شوروی سابق در افغانستان و در عین حال آزمایش اتمی پاکستان، روابط واشنگتن و اسلام آباد رو به سردی رفته و بخشی از اف 16 های سفارش داده شده در آن زمان توسط پاکستان، به همین بهانه توسط آمریکا به این کشور تحویل داده نشد.

با وقوع حادثه 11 سپتامبر در سال 2001 میلادی و لشکر کشی آمریکا به منطقه دوباره بحث پاکستان به عنوان یک متحد منطقه ای در واشنگتن گرم شده و سیل کمک های مالی و نظامی آمریکا به این کشور سرازیر شد. یکی از موارد مهم مورد درخواست پاکستانی ها جنگنده های اف 16 جدید و البته ارتقاء جنگنده های قدیمی تر بود. این درخواست با پاسخ موافق آمریکا مواجه شد و اف 16 های قدیمی پاکستانی توسط صنایع هوایی ترکیه ارتقاء پیدا کرده و تعدادی جنگنده اف 16 جدید از استاندارد بلاک 52 نیز به این کشور فروخته شد.

اما اخیرا اطلاعات جالبی در خصوص شرایط آمریکا برای فروش این جنگنده های پیشرفته و ارتقاء های مدل قدیمی منتشر شده است. اف 16 های پاکستانی در دو پایگاه شهباز و موشاف قرار دارد. اولا که در بسیاری از موارد پاکستانی ها، مجبورند تصاویر مربوط به عملیات های خود و رها سازی مهمات علیه گروه های تروریستی و اهداف خود را برای آمریکایی ها ارسال کنند تا آنها دقیقا از نحوه پرواز و استفاده مهمات جنگنده های اف 16 مطلع باشند.

مسئله دوم اینکه، دو پایگاه مورد نظر که در بالا نامشان ذکر شد، فقط مخصوص اف 16 ها بوده و جنگنده های دیگر نیروی هوایی پاکستان در این پایگاه ها حضور ندارند. آمریکایی ها خصوصا نگران حضور چین در پاکستان هستند و اینکه چینی ها پروژه های مشترک زیادی را پاکستان در بخش های نظامی و هوایی در دست اجرا دارند.

مسئله سوم، تیم های چند نفره آمریکایی هستند که به صورت 24 ساعته نظارت روی جنگنده های اف 16 پاکستانی را بر عهده دارند تا مواردی مثل نصب سیستم ها یا جنگ افزارهای دیگر روی این جنگنده ها توسط تکنسین های پاکستانی یا حضور افراد خارجی در نزدیکی این جنگنده ها صورت نگیرد که یادآور نحوه رفتار مستشاران آمریکایی با پرسنل فنی نیروی هوایی ارتش در دوران قبل از انقلاب اسلامی است.

البته در مواردی پاکستانی ها پروتکل های توافق شده را رعایت نکرده و مثل درگیری سال 2019 مرزی با هند، از جنگنده های اف 16 خود در نبرد هوایی بهره بردند. نکته جالب این که پاکستانی ها شدیدا تلاش داشتند تا اعلام کنند میگ 21 هندی توسط جنگنده های جی اف 17 این کشور و نه اف 16 ها ساقط شده که دلیل این مسئله همین توافقات خاص بین واشنگتن و اسلام آباد در خصوص این جنگنده ها بوده است. این مسئله باعث ناراحتی و اعتراض شدید آمریکا به پاکستان شده و البته با سرد شدن روابط دو طرف، آینده اف 16 های پاکستانی در هاله ای از ابهام قرار دارد.

اما دیگر همسایه ما که کاربر این جنگنده محسوب می شود، عراق است، لکن عراقی ها از چند سال پیش و بعد از بد قولی های فراوان طرف آمریکایی و تاخیرهای مداوم در زمینه تحویل جنگنده های اف 16 در اوج نبرد علیه داعش، نسبت به تاثیر این پرنده ها روی توان رزم خود دچار شبهه شده اند.

جنگنده های اف 16 عراق در ظاهرا از گونه بلوک 52 هستند اما در بحث تسلیحاتی از جمله گونه های شدید ضعیف شده به حساب می آیند که به تسلیحات نظیر موشک هوا به هوای اسپارو مجهز بوده و خبری از تسلیحات دورایستا یا بمب های هدایت ماهواره ای یا موشک های ضد رادار برای آنها نیست. آنچه آمریکا به عراق فروخته است صرفا یک جنگنده برای پشتیبانی نزدیک هوایی و حمله به گروه های تروریستی مثل داعش است.

اما مسئله به همین جا ختم نمی شود و در ابتدای سال جاری میلادی به بهانه آنچه ملاحظات امنیتی خوانده شده، شرکت لاکهید مارتین پرسنل پشتیبانی ناوگان اف 16 را از عراق خارج کرده و اخیرا یک خلبان عراقی در مصاحبه با رسانه های آمریکایی اعلام کرده اکثر ناوگان اف 16 های این کشور به خاطر عدم رسیدن قطعات لازم و پشتیبانی فنی تیم شرکت سازنده زمین گیر شده اند؛ همان رفتاری که آمریکایی ها با نیروی هوایی کشورمان نیز در سال 57 انجام دادند.

گزینه های آمریکا برای اف 35 اماراتی چیست؟
هواپیمای اف 35 یک پرنده رزمی با سیستم های بسیار حساس و پیچیده الکترونیکی و کامپیوتری است و شبکه محور بودن و اتصال همیشگی به تیم سازنده یکی از ویژگی های آن به حساب می آید. که در این میان، بحث سامانه ALIS از سالها پیش به عنوان یکی از مسائل بسیار عجیب و سوال برانگیز در خصوص جنگنده اف 35 مطرح بود.

این عبارت مخفف  Autonomic Logistics Information System یا سامانه خودمختار اطلاعات لجستیکی است. این سیستم به زبان ساده ستون فقرات این جنگنده از نظر اطلاعات است. از اطلاعات مربوط به عملیات تا تعمیر و نگهداری، تامین قطعات و پشتیبانی از مشتری های این جنگنده در سر تا سر جهان بر پایه سامانه ALIS است و تمام این اطلاعات به شرکت سازنده یعنی لاکهید مارتین رفته و آنها بر اساس آن به ایجاد تغییرات لازم در سامانه ها یا تعمین نیاز های عملیاتی کاربر اف 35 اقدام می کنند.

این مسئله ای است که باعث نگرانی برخی از دارندگان اف 35 شده چراکه نروژ و ایتالیا به طور مشترک در حال کار کردن روی یک سیستم امنیتی هستند که به شکل یک فیلتر، اطلاعات ارسال شونده از طریقALIS  را نظارت کرده و از ارسال اطلاعات محرمانه به شرکت لاکهید جلوگیری کند  و حتیاسترالیا نیز به چنین سیستمی ابراز علاقه کرده است. نکته جالب اینجاست که در صورتی که آمریکا بخواهد، اولا با قطع این سیستم می تواند دسترسی کشور مورد نظر به بسیاری از نرم افزارها و اطلاعات مورد نظر را مختل کرده و حتی در صورت لزوم، اقدام به حمله سایبری و از کار انداختن ناوگان اف 35 کشور مورد نظر نیز کند.

البته نکته جالب ماجرا اینجاست که اف 35 های اسراییلی بدون نیاز به این سامانه عملیات خواهند کرد و یک سیستم بومی که توسط شرکت های حاضر در سرزمین های اشغالی توسعه پیدا کرده جایگزین این سیستم شده است. در عین حال این مسئله نیز جالب است که به خاطر این توانایی اسراییلی ها توانسته اند تسلیحات هوا پرتاب خود را نیز به راحتی با اف 35 های دریافتی یکی کرده و وارد وضعیت عملیاتی کنند.

در حال حاضر خود آمریکا قصد دارد تا از سیستم ALIS به سیستم  Operational Data Integrated Network به معنی شبکه یکپارچه اطلاعات عملیاتی تغییر سامانه دهد. این سیستم که به صورت مخفف ODIN نامیده می شود به صورت کامل جزو اموال دولت آمریکا محسوب شده و این کشور با توجه به کشور دریافت کننده برای جنگنده اف 35 می تواند از استانداردها و دسترسی های خاصی برخوردار یا محروم شود.

به فرض خرید اف 35 توسط امارات صرفا با وجود هر کدام از این دو سامانه، کاملا مشخص خواهد بود که جنگنده های اماراتی در هر لحظه از 24 ساعته روز در چه وضعیتی هستند، وضعیت قطعات یدکی، مهمات، طرح و برنامه ریزی و عملیات های آنها چه خواهد بود و در یک کلام کنترل کامل این جنگنده ها در اختیار آمریکا خواهد بود. اماراتی ها برای هر گونه عملیات، برای نصب هر سیستم یا سلاح جدید بر روی پرنده های خود به این سیستم ها و البته اجازه و دسترسی های ویژه ای نیاز دارند که صرفا توسط شرکت سازنده و با اجازه دولت آمریکا بدست خواهد آمد.

تعمیر و نگهداری ساده و پیش افتاده این پرنده حتی در حد حفظ و کنترل های مرسوم بعد از هر پرواز بر روی سطوح بدنه این پرنده که برای حفظ خواص پنهانکاری آن لازم است یکی دیگر از بخش هایی است که بدون کادر متخصص به راحتی می تواند خاصیت اصلی این جنگنده یعنی پنهانکاری آن را از بین ببرد. در حال حاضر جنگنده های اف 35 در حال تولید در جهان در بلوک های مختلف عرضه می شوند و برخی از توانایی ها مربوط به بلوک های خاص ارتقا این جنگنده است. راه دیگر برای کنترل اف 35 های اماراتی صرفا عدم دسترسی آنها به نرم افزارهای ارتقا بلوک های مورد نظر است که مشخصا توانایی های اف 35 های اماراتی را در یک حد مشخص نگاه خواهد داشت.

یکی دیکر از نکات مهم در خصوص این هواپیما این مسئله است که قطعات حساس و خاص آن صرفا از خطوط تولید در آمریکا تامین شده و با یک تحریم عملا کل یا بخش زیادی از ناوگان مورد نظر نیز از خدمت خارج خواهد شد.

در عین حال یکی از مسائل مهمی که نباید فراموش کرد این مسئله است که این مسئله نیز ممکن است که مخالفت های فعلی رژیم صهیونیستی با فروش اف 35 به امارات صرفا ظاهر سازی و آماده کردن شرایط برای دریافت کمک های نظامی بیشتر از آمریکا باشد. در حال حاضر یک گونه خاص از جنگنده اف 15، برنامه جایگزینی بالگردهای CH-53 و خرید تانکرهای سوخت رسان جدید از جمله برنامه های مورد نظر صهیونیست هاست که احتمالا آمریکایی ها در مقابله بحث فروش اف 35 به امارات به سمت تامین این نیازها برای اسراییلی ها و تامین نظر آنها نیز خواهند رفت.
 منبع: مشرق