در این رابطه رئیس‌جمهور فرانسه به شبکه العربیه گفته است که عربستان سعودی باید بخشی از مذاکرات بر سر توافق با ایران باشد. وی با طرح این ادعا که "زمان باقی مانده برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای بسیار کوتاه است" گفت که باید از اشتباه توافق هسته‌ای 2015 که در آن قدرت‌های منطقه‌ای از توافق با تهران خارج بودند، خودداری شود.

 در مقابل سعید خطیب‌زاده سخنگوی وزارت امور خارجه در واکنش به اظهارات اخیر رییس‌جمهور فرانسه، امانوئل مکرون را به خویشتن‌داری و پرهیز از مواضع شتاب‌زده و نسنجیده دعوت کرد. او ادامه داد: برجام یک توافق چند جانبه بین‌المللی است که توسط قطعنامه 2231 شورای امنیت تایید و تثبیت شده و به هیچ وجه قابل مذاکره مجدد نبوده و طرف‌های آن هم مشخص و غیرقابل تغییر هستند.

سخنگوی وزارت امور خارجه با اشاره به خروج آمریکا از توافق هسته‌ای اظهار داشت: آمریکا از این توافق خارج شده و اروپا در حفظ آن ناتوان بوده است و اگر تمایلی به احیا و حفظ برجام وجود دارد، راه حل آن ساده است، آمریکا به برجام بازگردد و تمامی تحریم‌های برجامی و غیربرجامی که در دوره رییس‌جمهور پیشین آن کشور وضع شده‌اند را رفع کند.

خطیب‌زاده با اشاره به فروش انبوه تسلیحات توسط فرانسه به کشور‌های حاشیه خلیج فارس تصریح کرد: اگر مقامات فرانسوی نگران فروش تسلیحاتی هنگفت خود به کشور‌های عرب حوزه خلیج فارس هستند، بهتر است در سیاست‌های خود تجدیدنظر کنند.

 چرا فرانسه به دنبال جلب نظر عربستان است؟
جاوید قربان‌اوغلی دیپلمات ارشد بازنشسته کشورمان در گفتگو با فرارو با اشاره به اظهرات اخیر مکرون رئیس جمهور فرانسه در مورد لزوم حضور عربستان در مذاکرات احتمالی برجام، اظهار داشت: قبل از اینکه به اظهارات مکرون بپردازم، اول باید در مورد رقابتی که عربستان با ایران دارد، نکاتی را عرض کنم، این کشور از همان اول با برجام و توافق هسته‌ای مخالف بود، عربستان بسیار دوست دارد که همچنان انزوای اقتصادی و سیاسی ایران در عرضه بین الملل حفظ شود، بر این اساس این کشور عربی خواستار این است که همچتان تحریم‌ها باقی بماند و فشار حداکثری به ایران ادامه باید. به بیانی عربستان می‌خواهد همچنان انزوای همه جانبه ایران ادامه داشته باشد.

وی افزود: حال اگر بخواهیم به سخنان مکرون بپردازیم، باید دو دسته دلیل را برای این اظهارات قائل شویم، دسته اول دلایل ایجابی است، فرانسه همواره حاضر نبوده به هیچ عنوان زیر بلیط آمریکا برود و برای خود شخصیت مستقلی از نظر سیاسی در جهان قائل است، از سوی دیگر الان فرانسه لیدر سیاسی اتحادیه اروپا به حساب می‌آید و با توجه به این موضوع مکرون می‌خواهد در زمینه برجام، مستقل از آمریکا نیز اعلام موضع کند، در حال حاضر نیز اگر آمریکا و ایران مسئله برجام را بین خودشان حل و فصل کنند، فرانسه به آن صورت نمی‌تواند تاثیرگذاری زیادی داشته باشد.

قربان‌اوغلی اظهارداشت: بعد از خروج آمریکا از برجام نیز فرانسه و اروپا خیلی تلاش کردند که با راه اندازی کانال مالی اینستکس برجام را زنده نگه دارند، اما در این زمینه نتوانستند، موفق شوند، زیراکه نه از ظرفیت سیاسی لازم برخوردار بودند و نه پتانسیل تحریمی آن‌ها اجازه می‌داد که بتوانند، آمریکا را نادیده بگیرند، به نوعی می‌توان گفت، اروپایی‌ها توان ایستادن مقابل آمریکا را نداشتند، از سوی دیگر مکرون به دلیل قرارداد‌های اقتصادی که با عریستان و امارات منعقد کرده، تحت فشار لابی‌های این کشور‌ها قرار دارد و بر همین اساس، به دنبال تحت فشار گذاشتن، بایدن هستند تا شرایط سخت تری را برای بازگشت به برجام در نظر بگیرد.

این دیپلمات اسبق کشورمان اضافه کرد: دسته دوم دلایل نیز شامل دلایل سلبی است، در این رابطه در زمان امضای برجام نیز فرانسویان کارشکنی‌های زیادی را انجام دادند و امضای توافق را به تعویق انداختند، حال نیز دوباره همان عمل را آن‌ها در حال تکرارش هستند، به نوعی می‌توان گفت، با توجه به اینکه بایدن از زمان مبارزات انتخاباتی اعلام کرده بود به برجام باز خواهد گشت، مکرون با این خوش رقصی‌ها می‌خواهد کاری کند که عربستان در این مذاکرات احتمالی نیز حضور داشته باشد.

این کارشناس مسائل بین الملل با اشاره به اینکه اصولا ایران نباید با چنین پیشنهادی موافقت کند، ادامه داد: از نظر بنده این خواسته مکرون از دید ایران به هیچ عنوان قابل اجرا نیست، زیراکه در سال 2015 ایران با کشور‌های 1+5 مذاکره کرده و این دلیل نمی‌شود که، چون یک آدم دیوانه‌ای به مانند ترامپ برجام را پاره کرده، برای مذاکره مجدد کشور‌های دیگری نیز به میز مذاکره اضافه شوند.

شرایط سال 2021 متفاوت از سال 2015 است
وی یادآور شد: اما باید به این نکته مهم توجه کرد که شرایط سال 2015 با شرایط فعلی به هیچ عنوان قابل مقایسه نیست، در آن زمان ایران اوضاع اقتصادیش تا این حد وخیم نبود، تحریم‌ها و فشار اقتصادی طی این سال‌ها مشکلات زیادی را برای مردم و کشور ایجاد کرده، همچنین در زمان امضای توافق هسته‌ای روابط ما با کشور‌های عرب حوزه خلیج فارس به وضعیت امروز نبوده، الان ما با کشوری مانند عربستان در شرایط تخاصم قرار داریم و این وضعیت عادی نیست.

قربان‌اوغلی خاطرنشان کرد: فضای منطقه خاورمیانه نیز نسبت به سال 2015 عوض شده، در حال حاضر اسراییل در منطقه با کشور‌های عرب متحد شده و با بحرین و امارات رابطه رسمی برقرار کرده و با عربستان نیز روابطش عادی است و تنها به خاطر پرستیژ عربستان روابط این کشور با اسراییل علنی نمی‌شود، آن‌ها با توجه به روابطی که دارند، نهایت تلاش خود را برای ادامه انزوای ایران در عرصه بین الملل خواهند کرد و این واقعیتی است که ما باید به آن توجه جدی داشته باشیم. از سوی دیگر در گذشته اسراییل برای حمله به تاسیسات اتمی کشورمان نیاز به کمک آمریکا داشت، اما امروز با وجود امارات و عربستان و استفاده از حریم هوایی آن‌ها و همچنین سوختگیری در پایگاه‌های نظامی این دو کشور، این موضوع یک تهدید به حساب می‌آید.

این دیپلمات اسبق کشورمان گفت: در چند وقت اخیر با اقداماتی مانند مصوبه اخیر مجلس در رابطه با افزایش سطح غنی سازی کار قدری مشکل شده، از سوی دیگر اگر شرایطی که در منطقه به وجود آمده و به آن‌ها اشاره شد، نادیده گرفته شود و اگر مصوبه مجلس به طور کامل اجرا شود، احتمال اینکه آمریکا علیه ایران دست به اجماع سازی جهانی نیز بزند، وجود دارد، از این طریق نیز فشار به ایران افزایش خواهد یافت، به اعتقاد بنده باید از این بازی مرغ و تخم مرغ و اینکه اول چه کسی باید قدم نخست را در احیای برجام را بردارد، دست کشید، این درحالیست که بر اساس اخلاق حاکم بر منطق روابط بین الملل آمریکا باید قدم نخست را بردارد، اما خوب اگر این کشور این کار را انجام نداد، آن زمان چه باید کرد؟ به اعتقاد بنده در این رابطه باید به صورت مستقیم با آمریکا به مذاکره پرداخت و به طور همزمان آمریکا تحریم‌ها را بردارد و ایران نیز 5 گامی را که در جهت کاهش تعهدات برجامی برداشته، را دوباره به عقب بازگردد.

وی با اشاره به اینکه در مورد برجام و مذاکرات منطقه‌ای باید دو گام منفک از هم برداشته شود، اظهارداشت: در مورد برجام همانظور که عرض کردم، باید دو طرف بنشینند و بایکدیگر مذاکره کنند، به طوریکه بایدن طی یک فرمان اجرایی تحریم‌ها را لغو کند و شرایط را به زمان امضای توافق هسته‌ای برگرداند و ایران نیز به تعهدات خود برگردد، اما در مورد مذاکرات منطقه‌ای نیز آن زمان کشوری مانند عربستان و امارات و دیگران نیز می‌توانند حضور پیدا کنند و گفتگو‌ها برای برقراری صلح پایدار در خاورمیانه را انجام دهند، اما این دو موضوع هیچ ربطی به هم ندارد و مذاکرات مربوط به آن‌ها نیز جداگانه خواهد بود.

قربان‌اوغلی در ادامه با انتقاد از ظریف وزیر امور خارجه بابت عملکرد ضعیف در مواجه با تیم جدید سیاست خارجی آمریکا، گفت: در حالیکه آمریکا یک تیم حرفه‌ای و کاربلد را در مورد پرونده هسته‌ای ایران تشکیل داده، اما آنچه که در ایران رخ داده، تنها لفاظی بوده، آقای ظریف به عنوان مسئول این کار باید هماهنگی‌های داخلی لازم برای تشکیل تیم جهت مذاکره با آمریکا را انجام دهد، نه اینکه مدام مشغول مصاحبه با رسانه‌های مختلف داخلی و خارجی باشد، وی باید در حال حاضر متمرکز به کار تخصصی و اصلی خود باشد، ما باید تیم‌های گوناگونی را در همه زمینه‌های مرتبط با برجام تشکیل دهیم و برای تمام سناریو‌هایی که آمریکایی‌ها ممکن است انجام دهند، ما نیز سناریو داشته باشیم.

منبع: فرارو